Vergroening van de Hagedisstraat voor gemeente Groningen
"Het geheim zit hem in de ondergrond"
In de Groningse Hagedisstraat stond een groep gekandelaberde robinia's langzaam dood te gaan. De gemeente greep de gelegenheid aan om de versteende straat een metamorfose te geven. Met grote plantvakken en robuuste boombunkers, waardoor het groen nu wél de kans krijgt om te blijven groeien en bloeien. "Dit is een mooi model voor een reeks andere straten."
Projectgegevens
Opdrachtgever: Gemeente Groningen
Periode: 2022/2023
Uitvoering: Groenservice Noord (aanplanten bomen en vaste planten)
De opdracht
Wat gebeurt er als je een plant in een kleine bloempot zet? Na een tijdje gaat hij kwijnen door een gebrek aan wortelruimte. Te weinig wortelruimte, te weinig vocht en voeding. Zo ging het in grote lijnen ook bij de robinia's in de Groningse Hagedisstraat, een straat in de wijk Paddepoel. Ze stonden in feite in bloempotjes: kleine groeiplaatsjes in de verharding. Met een toplaag van doorwortelbare grond, maar daaronder en daaromheen begrensd door een dikke laag verdicht straatzand dat het trottoir overeind hield. Na een paar decennia was de koek op. "Voor ons was dat het moment om de straat opnieuw tegen het licht te houden", zegt Henk-Jan Hofman van de gemeente Groningen. "We willen bomen die de ruimte krijgen en oud kunnen worden. Dan kun je niet meer werken met bloempotjes, maar moet je goede ondergrondse groeiplaatsen aanleggen. We hebben de situatie meteen ook aangegrepen om de straat verder te vergroenen. Behalve de bomen was er namelijk geen greintje groen te vinden. Er zijn drie ontwerpen gemaakt, waaruit de bewoners uiteindelijk een optie hebben gekozen."
De uitvoering
In het kort kwam de metamorfose hierop neer: de straat kreeg eenrichtingsverkeer en parkeerplekken aan één zijde (de noordkant). Zo ontstond er aan de zuidkant ruimte voor een brede, doorgaande strook met vaste planten en bomen in de open grond. Aan de noordzijde kwamen er ruime plantvakken voor bomen, met ondergronds een nog veel ruimere groeiplaats die doorloopt onder de parkeerplaatsen. "We hebben gekozen voor het boombunker-systeem van TreeParker", zegt Hofman. "Een ondergronds krattensysteem dat de verharding strak houdt en gevuld is met luchtige, voedingsrijke grond voor de bomen. Heel anders dan het zwaar verdichte zand dat traditioneel onder een parkeerplaats ligt." De werkzaamheden begonnen in het najaar van 2022, toen de oude verharding werd opgenomen en de grond werd ontgraven. Hofman hield toezicht op de uitvoering. "Aan de noordkant, in de doorgaande groenstrook, hebben we gekozen voor een opbouw van 95 cm met drainagezand, bomenzand (4% organische stof) en een toplaag van verrijkt bomenzand (8% organische stof). In de boombunkers hebben we bomengrond gebruikt."
Daarna was het tijd voor de aanplant. Met aan de noordkant zuilvormige tulpenbomen, Noorse esdoorns en platanen ('Minnaret'). De vaste plantenstrook is gevuld met een bonte mix van onder meer ooievaarsbek, anemonen, zonnekruid, lavendel en salvia. Na drie maanden was de aanleg afgerond en kon het groen ongeremd groeien.
Het resultaat
En groeien deed het. Bijzonder om te zien hoe het karakter van de straat binnen enkele maanden volledig is omgeturnd: van grijs naar donkergroen. "Wij vinden het een supermooi project", zegt Hofman. "We hebben het nooit een pilot genoemd, maar achteraf past die titel wel. Verschillende disciplines bij elkaar brengen en zo'n project dan breed oppakken, dat werkt. We gaan het op deze manier beslist vaker uitvoeren." Wat is volgens Hofman de bepalende factor geweest? "De ondergrondse groeiplaatsen. Kijk, stenen eruit halen en groen erin zetten is natuurlijk mooi, maar het is niet duurzaam als er geen wortelruimte is. Hoe we de ondergrondse groeiplaats hier hebben ingericht, biedt het groen kansen voor de lange termijn. Het geheim zit hem in de ondergrond."
Hoe kunnen we je verder helpen?
Heb je een vraag over dit project of over het vergroenen van straten in het algemeen? We werken graag snel en laagdrempelig. Neem contact op met Evert-Johan van der Meulen, bedrijfsleider van Groenservice Noord.